Kiev ngày 11-9 cho biết đã tiến hành thủ tục tố tục hình sự với cựu Tổng thống Georgia, ông Mikheil Saakashvili, về tội xâm nhập trái phép từ Ba Lan vào Ukraine.

Cựu Tổng thống Georgia, Mikheil Saakashvili (giữa) cùng những người ủng hộ xâm nhập vào lãnh thổ Ukraine. Ảnh: AFP

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko ngày 11-9 đã thề sẽ trừng phạt những người chịu trách nhiệm liên quan sau vụ cựu Tổng thống Georgia, ông Mikheil Saakashvili xông vào lãnh thổ Ukraine để đòi quốc tịch.

Ông Saakashvili, cũng từng là thống đốc khu vực của Ukraine, đã có một sự trở lại đầy thách thức vào hôm 10-9 khi ông và hàng trăm người ủng hộ cố xâm nhập vào nước này theo hướng thành phố miền tây Lviv để đòi lại quốc tịch, vốn đã bị Tổng thống Poroshenko tước bỏ. Người phát ngôn lực lượng biên phòng Ukraine Oleh Slobodyan tuyên bố, ông Saakashvili “đã vượt biên trái phép” vì ông và những người ủng hộ đã không thực hiện các thủ tục xuất cảnh tại các trạm kiểm tra an ninh.

Trước đó, các nhà chức trách Ukraine chặn một chuyến tàu chở ông Saakashvili. Cựu Tổng thống Georgia cuối cùng đã xuống tàu và đi xe buýt đến Medyka, nơi ông đã vượt biên giới thành công. Hình ảnh từ các đoạn băng cho thấy cảnh hỗn độn khi những người ủng hộ ông Saakashvili áp đảo, xô đẩy các sĩ quan biên phòng Ukraine. Bộ Nội vụ Ukraine cho biết, 11 cảnh sát và 5 cảnh sát biên giới đã bị thương trong cuộc đụng độ với những người ủng hộ của Saakashvili.

“Đó là hành động phạm tội”, Tổng thống Poroshenko nói trên truyền hình hôm 11-9. Thủ tướng Ukraine Volodymyr Groysman cho biết những người đứng sau sự trở lại của ông Saakashvili phải chịu trách nhiệm, trong khi Bộ trưởng Nội vụ Arsen Avakov gọi vụ việc lần này là “một cuộc tấn công vào các cơ sở cơ bản của nhà nước”. Theo AFP, cảnh sát Ukraine đã tiến hành thủ tục tố tục hình sự với cựu Tổng thống Saakashvili, theo Điều 332 Bộ luật Hình sự về “đưa người vượt biên trái phép qua biên giới Ukraine”. Theo các nguồn tin, tội danh này có thể phải chịu hình phạt đến 5 năm tù giam.

Tổng thống Poroshenko tước quốc tịch Ukraine của ông Saakashvili khi ông này rời khỏi đất nước hồi tháng 7 sau khi cả hai rơi vào tình trạng mâu thuẫn nghiêm trọng liên quan việc ông Saakashvili cáo buộc nhà lãnh đạo Kiev tham nhũng.    

Động thái này khiến cho vị chính trị gia được phương Tây ủng hộ trở thành người vô quốc tịch vì ông cũng đã bị tước quyền công dân ở quê hương Georgia.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở thành phố Lviv, ông Saakashvili tuyên bố quyết tâm lấy lại quyền công dân Ukraine và trở lại sân khấu chính trị. “Tôi muốn nói, đây là khởi đầu của một cuộc chiến. Tôi trở về nhà, với Ukraine, theo thứ tự - trước tiên – là ra tòa và bảo vệ các quyền của tôi”, ông nói.

Đòn tấn công này của ông Saakashvili là vấn đề mới gây đau đầu với Tổng thống Poroshenko, người vẫn đang nỗ lực chiến đấu chống lại cuộc nổi dậy ở phía đông Ukraine và khôi phục nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn. Một số chuyên gia cho rằng, sự trở lại của ông Saakashvili đánh dấu chiến thắng mở màn mặc dù đây là hành vi phạm pháp. Tuy nhiên, ông Saakashvili đã tuyên bố rằng “không muốn lật đổ Tổng thống Poroshenko” và chỉ muốn bảo vệ quyền của mình.

Ông Saakashvili, 49 tuổi, được cho là đã thúc đẩy các cuộc cải cách thân phương Tây ở Georgia kể từ khi lên nắm quyền lãnh đạo từ năm 2004-2013. Sau cuộc cách mạng ủng hộ phương Tây ở Kiev, ông chuyển đến Ukraine vào năm 2015 để làm việc cho chính quyền nước này với tư cách là thống đốc khu vực quan trọng Odessa trên biển Đen. Chính quyền Georgia sau đó yêu cầu Kiev dẫn độ ông Saakashvili, nói rằng ông là bị can trong 4 vụ án hình sự. Cựu Tổng thống Saakashvili đã phủ nhận những cáo buộc, động thái mở ra một cuộc săn đuổi chính trị kéo dài cho đến nay.

KHẢ ANH